Op een stadsplattegrond van Blaeu (ca. 1645) staan langs de grachten verschillende op sprengel lijkende (met een net in evenwicht liggende kantelbare balk) afgebeeld. Zij lijken zich te concentreren langs de Kortegracht, het oostelijk deel van de Langegracht en een enkele ter hoogte van Mariënhof langs de Zuidsingel. Kortom in dit deel van de stad waar het verse zuivere water vanuit de Veluwe binnenkomt. Het zijn putstoelen; zij hadden o.a. met de productie van bier en de blekerijen te maken.
Rembrandt maakte in 1651 een tekening. Op deze beroemde tekening met het gezicht op het Sprengel (in het Louvre, Parijs) is geen (ketting-)sprengel te zien!
In het haardsteden-register van Amersfoort uit 1755 (Blaffert, 1755 bij no 590) wordt ook melding gemaakt van een sprengel. Deze was bij de Vismarkt puttend in de Langegracht.
Rond 1935 was er, of weer, een eenvoudige Sprengel bij de Kamperbinnenpoort.
Het Sprengel wat tegenwoordig te vinden is aan het begin van de Langestraat dateert uit 1916. Het is gesmeed op aandringen van de Oudheidkundige Vereniging Flehite. In deze versie is het Franse Lelie-motief gebruikt.
"Elke dag lopen er honderden mensen langs dit stukje historie, maar niemand die de schoonheid hiervan opgemerkt. Dit 'vergeten monument' verdient meer aandacht en zou anno nu wel een opknapbeurt kunnen gebruiken", aldus Floris Schrijver. "Vorig jaar kreeg ik het sterke gevoel om er een schilderij van te maken. Het was even zoeken naar de juiste compositie, maar al snel was deze gevonden. Op de achtergrond plaatste ik de Onze Lieve Vrouwetoren die waakt over het historische stadshart van Amersfoort. Met dit schilderij laat ik symbolisch het Sprengel uit de schaduw van Onze Lieve Vrouwetoren komen. Als u volgende keer langs het Sprengel loopt, kijk dan even opzij en aanschouw haar schoonheid"
Bronnen:
Archief Eemland - Sprengel - Putstoel
Gesloopt en verdwenen in Amersfoort - Begin Langestraat
Tijdbalk Amersfoort: Rembrandt
Geen opmerkingen:
Een reactie posten